Bolu'ya net bakış - Bolunet.com.tr

İmgeleme, bir diğer deyişle görselleştirme. Spor psikolojisi alanında sportif performansı etkileyen zihinsel hazırlık teknikleridir. Sporcuların kendi başarılarını hayal ederek, hedeflerine ulaşmaları noktasında performanslarını sergileyecekleri anı hissederek zihninde canlandırmasıdır. Peki, sporcular bu görselleştirmeyi neden, ne zaman, nerede ve niçin yapmalıdır? Tabi ki bu derin kavramı bu makaleye sığdırabilmek mümkün değil bende sade bir dille bilimsel gerçeklere dayanarak kısaca sizlere aktarmaya çalışacağım.

 Uluslar arası Koçluk Akademisi tarafından yayınlanan bir araştırma makalesi, öğrendiğimiz her beceriyle beynimizin nöronlar arasında nasıl yeni bağlantılar oluşturduğunu ayrıntılarıyla anlatıyor. Spor görselleştirmesi sporcular için inanılmaz bir araçtır. Performansınızı sergilediğinizi hayal ettiğinizde oluşan sinirsel bağlantılar zihninize hafıza aşılar.

Beyzbol topu atmak ya da basketbol topu atmak gibi bir şeyi öğrendiğinizde, beyniniz bu eyleme ilişkin hafızayı geliştiriyor. Bellek, oluşturulan yeni sinirsel bağlantılardır, dolayısıyla siz eylemi yeniden gerçekleştirmeye çalışırken zihniniz ne yapacağını bilir.

Artık böyle bir anıyı yaratan tek seferlik bir olay değil, tekrarlanan bir eylemdir. Bu yeni bağlantıları güçlendiren sadece fiziksel tekrarlar da değil.

Görselleştirme olarak da bilinen imgeleme çalışması beyinde aynı etkiye sahiptir. İşte bu sürecin nasıl çalıştığını açıklayan araştırma makalesinden doğrudan bir alıntı:

"Bir fikri tekrar tekrar uygularsanız beyniniz, sanki fikir dünyadaki gerçek bir nesneymiş gibi tepki vermeye başlayacaktır. Talamus, iç ve dış gerçeklikler arasında hiçbir ayrım yapmaz ve bu nedenle herhangi bir fikir, yeterince uzun süre düşünülürse, gerçekliğe benzer bir hal alacaktır. İnancınız nörolojik olarak gerçek olur ve beyniniz buna göre tepki verir.

Zihnimiz görselleştirmeyi gerçek hayattaki bir olay olarak algılar. Zihinsel imgeleme çalışmasının sporculara faydalı olmasının nedeni budur. Ayrıca  yaralıyken spor görselleştirmesinden yararlanmak , beceri ustalığı, güven oluşturma, kaygıyı azaltma ve diğer birçok zihinsel özellik üzerinde çalışmanıza olanak tanır. Özenle kullanıldığında görselleştirme, rekabette gerçekten bir adım öne geçerek sakatlıktan dönmenize yardımcı olabilir. Aslında araştırmacılar, 7 yaşındaki çocukların bile yeni beceriler ve stratejiler öğrenmek ve geliştirmek, duygularını yönetmek, güvenlerini artırmak ve performanslarını geliştirmek için sporda imgeleri kullandıklarını bulmuşlardır. Fiziksel pratikle birleştirildiğinde görsellik, performansı tek başına pratik yapmaktan daha fazla artırır.

Görüntüleme, görevi gerçekten yerine getirdiğinizde etkinleşen beynin aynı bölümlerini tetikleyerek çalışır. Örneğin, sporcular kendilerini buz hokeyinde penaltı atışı yaparken hayal ettiklerinde, fiziksel olarak kaleye doğru kayarak diski bıraktıklarında aktif hale gelen beyin bölgeleri, atışı hayal ederken de aktif olacaktır. Buna fonksiyonel eşdeğerlik denir. Beynin bir görevi yerine getirirken (buz hokeyinde penaltı atışı gibi) harekete geçen kısımları, aynı görevi hayal ederken de harekete geçiyor.

Görüntüleme Beceri Gelişimine Yardımcı Olur

Bir beyzbol oyuncusu beyzbolu doğru teknikle nasıl atacağını öğrendiğinde buna beceri gelişimi denir. Bir voleybol oyuncusunun elinden gelenin en iyisini yaptığında buna beceri uygulaması denir. Araştırmalar, eğer bir becerinin doğru bir şekilde uygulandığını hayal ederseniz, bunu gerçek hayatta yaptığınızda aynı becerinin gerçekten uygulanmasına yardımcı olacağını göstermektedir. Ayrıca sporcular görsellik kullandıklarında, görsellik kullanmayanlara göre daha hızlı ve daha az hatayla antrenman gerçekleştirebilir.

Görüntü Stratejiyi Geliştirir

Koçun basketbol takımına tam sahada pres yapmasını söylediğinde buna spor stratejisi denir. Görüntüler sporcuların birçok farklı spor dalında strateji öğrenmesine ve uygulamasına yardımcı olabilir. Aslında sporda imgeleri kullanan sporcuların hangi stratejileri ve bunları ne zaman kullanacakları konusunda daha hızlı karar verdikleri görülmüştür. Genç sporcular, görsellik kullanmanın oyun durumlarında bundan sonra ne olacağını tahmin etmelerine yardımcı olduğunu belirtmişlerdir.

İmgeleme Güveni Artırır

Araştırmacılar sporcularda iki tür güven üzerinde çalışıyor: özgüven ve öz yeterlilik. Yaptığınız sporda başarılı bir performans sergileyebileceğinize inanıyorsanız, kendinize güvendiğinizi gösterirsiniz. Sporcular spor durumlarında kendinden emin, odaklanmış ve zihinsel olarak güçlü olduklarını hayal ederlerse, sporlarında daha fazla özgüven ve öz yeterlilik kazanabilirler.

Görüntü Sinirleri Yönetmeye Yardımcı Olur

Maçtan önce hiç gergin hissettiniz mi? Eğer öyleyse, nemli ellerinizi fark etmiş veya kalbinizin hızlı attığını hissetmiş olabilirsiniz. Buna rekabet kaygısı denir ve doğru yönetilmezse spor performansınıza zarar verebilir. Ne yapacağınızı bilmiyorsanız endişelenmeyin; görseller yardımcı olabilir! Yaptığınız sporda sakin ve rahat olduğunuzu hayal ederseniz, bu, rekabet ve performansla ilgili kaygı ve stresinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.

Görselleri Nerede ve Ne Zaman Kullanmalıyım?

Görüntülerle ilgili en güzel şeylerden biri de her yerde kullanılabilmesidir. Görüntüler hem antrenman hem de yarışma öncesinde, sırasında ve sonrasında kullanılabilir. Örneğin, antrenmandan önce, zihinsel olarak hazırlanmanıza yardımcı olmak için veya oyundan sonra geliştirmek istediğiniz alanlar üzerinde düşünmenize yardımcı olmak için görüntüleri kullanmayı seçebilirsiniz. Görüntüleri kullanmak için en iyi zamanın gece uyumadan hemen önce olduğuna karar verebilirsiniz. Spor sezonunda görüntü kullanımı önemli olsa da sezon dışında da kullanılması aynı derecede önemlidir. Görüntülerin sizin için en iyi nerede ve ne zaman işe yarayacağını düşünün.

Neyi Görüntülemeliyim?

 Örneğin, görsellerinizin hayata geçmesine yardımcı olmak için mümkün olduğunca çok sayıda farklı duyuyu kullanın. Bu, futbol sahasındaki yeni kesilmiş çimlerin kokusunu veya hakemin düdüğünün sesini hayal etmeyi içerebilir. Bu, köşe vuruşu yaparken bacak kaslarınızdaki hissi veya takım arkadaşınızın size beşlik çakarken elinin dokunuşunu  içerebilir. Ayrıca görsellerinizi olumlu tutun. İyi iş çıkardığınız zamanları düşünün veya ulaşmak istediğiniz hedeflerin resimlerini oluşturun. Son olarak, resimleriniz iç veya dış perspektiften olabilir. Yani, görüntünüzü kendi gözlerinizden görüyor olabilirsiniz veya kendinizi televizyondaymış gibi izlemek olabilir.

Hayal gücü veya  imgeleme uygulaması, çeşitli duyuları harekete geçirdiği için spor performansını geliştirmenin güçlü bir yoludur. Bir imgeleme oturumuna ne kadar çok duyuyu(görme, ses, koku, dokunma, tatma ve görme) dahil edebilirseniz, yarışma sırasında görüntü o kadar güçlü bir şekilde sizin lehinize çalışacaktır. Örneğin bir basketbolcu, günlük kullanım için akıllı telefonunda ses kaydıyla 1 dakikalık serbest atış görselleştirme programı oluşturabilir. İşte çoklu duyusal görüntü kaydına bir örnek:
“Serbest atış çizgisinde hazır duruyorum. Derin bir nefes alıyorum. Ben sakinim. Top bana doğru sekiyor ve ben de sıçramayı duyuyorum. 3 kez dribling (top sürme) yapıyorum. Parmağımı oluğun üzerine koyuyorum. Zihnimde bir hışırtı hayal ediyorum. Serbest atışı ben yaptım. Bacaklarımı ayarla. Dirseğimi ayarla. Mükemmel bir geri dönüşle topu serbest bırakın.”
Her gün bu kaydı dinlediğinde ve rutinini uyguladığında, hayal gücünü elde ettiği sonuçla uyumlu hale getiriyor. Performans üzerinde büyük etkisi olabilecek güçlü bir zihinsel araçtır. Zihinsel ve fiziksel antrenmanı birleştirirseniz sporcu rekabet avantajı kazanır. Bu, motor becerileri ve kas hafızasını geliştirerek yapılır ve aynı zamanda motivasyon için de kullanılır. Araştırmalar, düzenli antrenmanla birlikte görselleştirme uygulamasının, kas hafızasını ve spor becerilerini, tek başına düzenli antrenmana göre daha hızlı ve daha fazla geliştirdiğini buldu. Sadece en ufak bir gelişmenin bir şampiyon ile ikinci arasındaki farkı oluşturabileceği rekabetçi bir dünyada, yaptığımız işte elit olmak için elimizden gelen tüm fırsatları değerlendirmemiz gerekiyor.
 

Sporla kalın…