Bolu'ya net bakış - Bolunet.com.tr

8. yüzyılın sonları, 9. Yüzyılın başlarında nesiller boyu sözel olarak aktarılan, sonrasında yaklaşık 10. Yüzyılda Eski İngilizceyle yazılmış; Fransız egemenliği altında varlığını korumayı başararak günümüze ulaşan ilk kurmaca edebi eser niteliği taşıyan, tarihsel bakımdan çok önemli ve Eski İngilizcedeki en uzun eser olan epik şiir Beowulf’a bir göz atalım…

Beowulf, hikâyesini eski zamanlardan kalma, sözel olarak aktarılan halk masallarından alsa da, sonrasında yazı diline (3182 dizesiyle) geçmiştir. Bu el yazmalarının önemli yanı ise, Beowulf’un yaşandığı dönemin dilini, kültürünü ve tarihini daha iyi anlamamızı sağlamasıdır. Aslen pagan öğelerle donatılmış bu eser, yazıya geçiren Hıristiyan bir ozan sayesinde Hıristiyan motifler de kazanmış ve tam bir kültür mozaiği halini almıştır. Ne yazık ki, 10. Yüzyıldan kalan bu el yazmaları 1700’lerde kütüphanede çıkan bir yangında yok olmanın eşiğinden dönmüş ancak günümüzde önemli bir kısmı Britanya Kütüphanesinde güvenle korunmaktadır.

Beowulf,  kahramanlık, cesaret ve iyi ile kötü arasındaki mücadeleyi konu edinir. Cesur ve kararlı olan iyilerin aslında kötülerin üstesinden gelebileceğini bize gösterir. Bunların yanı sıra dostluk, sadakat, fedakârlık gibi Anglo-Saksonların o dönemdeki kültürünün ve değerlerinin sembolüdür.

Beowulf’un İngiliz edebiyatında önemli bir role sahip olduğu biliniyordu ancak 1936 yılında Oxford’lu akademisyen J.R.R Tolkien sayesinde geniş çapta bir ün kazanmaya başladı. Çünkü Tolkien büyük bir Beowulf  hayranıydı ve Orta Dünya’daki hikayelerini oluştururken Beowulf’un hikayesinden esinlendi. Örneğin, Beowulf’un Grendel’i yenmesi, Frodo’nun Sauron’u yenmesine benzerdir ve buna ek olarak her iki hikâyede de, kahramanlar büyük bir tehlikeyle karşı karşıya kalır ancak cesaret ve kararlılıkla kötülere karşı olan bu mücadelelerini kazanırlar. Bütün bunların yanı sıra Tolkien, Beowulf’un dilinden ve üslubundan da etkilenmiştir. Tüm bunlarla birlikte Tolkien, Beowulf'u Eski İngilizce'den Günümüz İngilizcesine çeviren kişidir.

Gelin biraz da Beowulf’da kullanılan söz sanatları nelerdir onları inceleyelim. Kenning, Anglo-Sakson şiirinin önemli bir parçasıdır. Genellikle bir kavramı veya bir nesneyi dolaylı olarak tanımlayan söz öbekleridir. Kenning, şiire zenginlik, derinlik, gizem ve merak katar. Beowulf, kenningi sıklıkla kullanmaktadır. Örneğin, deniz yerine ‘’balina yolu’’ veya kral yerine ‘’yüzük veren’’ ifadelerini kullanır. Bunun haricinde bir kelimenin ilk seslerinin tekrarlanmasıyla oluşturulan bir söz sanatı olan aliterasyon da Beowulf’ta yaygın kullanılan söz sanatlarından biridir. ( Brave Beowulf, Dark and Dreadful, Fearless Warrior vb.)

Beowulf, günümüzde de dünya çapında okunmaktadır, pek çok dile çevrilmiş ve sahneye konulmuştur aynı zamanda birçok filme ve televizyon dizisine de konu olmuştur. Bu diziler ve filmler, Beowulf’un hikayesini farklı şekillerde ele almışlardır. Bazıları şiirin geleneksel hikayesini takip ederken, diğerleri hikayeyi daha modern bir bağlama yerleştirmişlerdir.

‘’Yasa gömülmektense sevdiklerimizin öcünü almak her zaman yeğdir. Çünkü bu dünyada yaşayan her birimiz, sonumuzu bekleriz. Ölümden önce zafer kazanabilen kazansın. Bir savaşçı göçtüğünde, onu koruyacak en iyi ve yegane kale bu olacaktır.’’

                                                                                                           BEOWULF