İdam Mangasına Karpuz Ismarlayan Adam Kimdi?... BoluNet

Yakup Cemil, Osmanlı’nın son yiğitlerinden biriydi. Harp Okulu’ndan cephelere, Balkanlar’dan Libya’ya koştu; Teşkilat-ı Mahsusa’da destan yazdı. Enver Paşa’nın fedaisi, Mustafa Kemal’in silah arkadaşıydı ama yargısız infazlarıyla nam saldı. Sinop Zindanları’ndan mahkumlarla ordu kurdu, ustura gırtlağında liderlik dersi verdi. İdam yolunda mangasına karpuz ısmarladı, asker ateş edemeyince “Nişan al!” diye kendi emrini verdi. 14 kurşunla can verdi, kanıyla “önce vatan” yazdığı söylendi. İttihatçıların belalı silahşoru, vatan için ölümü göze aldı. Peki, bu efsane adam kimdi? BoluNet, tarihin tozlu sayfalarını aralıyor.

Yakup Cemil: Ölümüne Liderlik Dersi Veren Teşkilat-ı Mahsusa’nın Efsanesi

Osmanlı’nın son dönemlerinde yiğitliğiyle destanlaşan, mertliğiyle şairlere ilham veren Yakup Cemil, tarih sahnesinde hem kahraman hem de tartışmalı bir figür olarak yerini aldı. Enver Paşa’nın fedaisi, Mustafa Kemal’in silah arkadaşı, İttihatçıların belalı silahşoru ve Teşkilat-ı Mahsusa’nın efsane ismi olan Yakup Cemil’in hayatı, cesaretle dolu olduğu kadar trajik bir sonla da noktalandı. Kurşuna dizilirken bile ateş emrini kendi veren bu adam, vatan sevgisi ve disiplin anlayışıyla Türk tarihine adını altın harflerle yazdırdı.

Harp Okulundan Cephelere Uzanan Bir Yaşam

1903’te Harp Okulu’ndan teğmen rütbesiyle mezun olan Yakup Cemil, Osmanlı coğrafyasını adeta bir baştan diğerine dolaştı. Balkanlar’dan Bağdat’a, İran’dan Libya’ya kadar uzanan görevleri, onun askeri yetkinliğini ve gözü pekliğini ortaya koydu. 1911’de İtalya’nın Libya’yı işgaline karşı Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal ile birlikte halkı örgütledi. Ancak aynı gece, karargahta düşmana bilgi sızdıran Teğmen Şükrü’yü başından vurarak öldürmesi, onun tartışmalı yönünü ilk kez gözler önüne serdi. Mustafa Kemal, bu disiplinsiz hareketten hoşlanmasa da Yakup Cemil’in cesaretini ve kararlılığını fark etmekten geri durmadı. Nitekim yıllar sonra, “Eğer bir gün ihtilal yaparsam yanıma alacağım ilk adam Yakup Cemil’dir, ihtilalden sonra ilk asacağım da odur,” diyerek onun hem değerini hem de tehlikesini vurgulamıştı.

Teşkilat-ı Mahsusa’nın Korkusuz Savaşçısı

1914’te Teşkilat-ı Mahsusa’nın kurulmasıyla Doğu Anadolu’da görevlendirilen Yakup Cemil, gayri nizami harp konusundaki yetkinliğiyle tanındı. İsyan bastırmada ve çıkartmada üstüne olmayan bu asker, Sinop Zindanları’ndan devşirdiği iki bin mahkumla kendine bir ordu kurdu. “Berberler bir adım öne çıksın,” diyerek seçtiği 14 adam öldürmüş bir mahkumu özel berberi yapan Yakup Cemil, ustura gırtlağındayken bile tütününü sakinlikle tüttürerek liderlik dersi verdi. Ancak yargısız infaz iddiaları, görev yerinin sık sık değişmesine neden oldu. Bitlis’te isyanlara karşı sert tutumu ve Bağdat’taki emir ihlalleri, onu İstanbul’a geri dönmek zorunda bıraktı.

İdam Yolunda Karpuzla Veda

İttihat ve Terakki içinde Enver Paşa’ya sadakatiyle bilinen Yakup Cemil, “Ülkeyi Mustafa Kemal’den başkası kurtaramaz,” deyince Talat Paşa ile ters düştü. Hükümeti devirme ve Enver Paşa’ya suikast suçlamasıyla tutuklandı. Enver Paşa idamına karşı çıksa da Talat Paşa, onun yokluğunda infazı hızlandırdı. Beyazıt’tan Kağıthane’ye yaya götürülürken bir karpuz arabasını çevirip, “Asker evlatlarım susamışlardır,” diyerek idam mangasına karpuz ısmarlayan Yakup Cemil, son anlarında bile insanlığını gösterdi. İdam mangası, ona duyduğu saygıdan ateş edemeyince, “Nişan al!” ve “Ateş!” emirlerini bizzat kendisi verdi. Vücuduna isabet eden 14 kurşunla yarım saat can çekişirken, kanıyla “önce vatan” yazdığı efsanesi dilden dile yayıldı.

Bir Liderin Trajik Sonu

Yakup Cemil’in hayatı, cesaret, sadakat ve vatan sevgisiyle dolu bir destan olsa da İstanbul siyasetinin kurbanı olmaktan kurtulamadı. Göğsünde Liyakat Nişanı taşıyan bu yiğit adam, orduya zarar gelmesin diye kendini feda etti. Şair Attila İlhan’ın, “Yakup Cemil Bey çoktan Teşkilât-ı Mahsusa’dan kovulmuş, idam mangasının kurşunları yağıyor göğsündeki ‘liyâkat nişanı’na,” dizeleri, onun hazin sonunu en çarpıcı şekilde özetliyor.

Gelecekte Yakup Cemil’in Mirası

Yakup Cemil’in hikayesi, cesaret ve fedakarlık üzerine kurulu bir miras bıraksa da yargısız infaz iddiaları ve disiplinsizliği, tarihçiler arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor. Onun hayatı, belki de bir gün sinema filmi ya da belgesel olarak yeni nesillere aktarılacak. Türk tarihinin bu renkli ve tartışmalı figürü, vatan için ölümü göze alanların sembolü olarak anılmayı sürdürecek.

BoluNet Mesajı: Yakup Cemil gibi tarihe damga vuran kahramanların hikayeleri, vatan sevgisinin ve fedakarlığın ne anlama geldiğini bizlere bir kez daha hatırlatıyor. BoluNet olarak, geçmişten günümüze uzanan bu destansı öyküleri sizlerle buluşturmaya devam edeceğiz.

Hashtags: #YakupCemil #TeşkilatıMahsusa #OsmanlıTarihi #VatanSevgisi #TürkKahramanlar